Remmittanos Informatticos - Cosas de Sardinna
  

 

   

MITTRI URRU LIZZAS

Chie produit non deppet godire

Lettores ch'adzes cuss'idea costante,
de leghere tenides sa passione;
chie de custos versos est ammante,
cun d'una zusta et vera opinione,
osservet cantu un'ommine est bundante
in donzi parte et generatzione
'a in donzi cosa s'ommine produidi,
pero non su matessi la distruidi.

Su mundu est'attu gai, est una lassa
ch'ammus connottu dae sos antzianos;
siat in zente 'e gradu o zente bassa,
han sos mattessi modos grossolanos:
si unu a moderare si perpassat,
tottu cantu li bessit dae manos
e gasi lu deppimmus prosighire.
Chie produit non deppet godire.

Unu mastru 'erreri est operante
un'arte in medas armas infinittas;
mancari siet unu benestante
non tenet in coghina una palitta,
pro isse non s'occupada un'istante,
est isprovista sa propria ditta.
Et deo chi soe ferreri, deo s'auttore,
m'happ'attu 'e canna su surbadore.

Atteros duos frades tenzo in mente:
Zuvanne Antoni et Zuanne Maria,
vonu est unu, s'atteru balente,
semper cun d'una trippide pedia.
B'hat Tziccantoni cun Tiu Bissente,
ambos cun d'un'istaffa pe' zenia;
a sos caddos ponene su frenu
semper pedidu dae logu anzenu.

Zuanneddu Fancello desulesu
una palitta tenet a pesone,
Gavini Sedda in coghina suspesu
tirat su fogu cun d'unu titone;
Bobore Zedda una canna 'e pesu
s'hat segau po' fagher un'isprone.
Zicu Ibba et Giuanne Antoni Lai
trastes po' issos no' nd'han 'attu mai.

Tottus sos calzolajos che tempesta
sunis che Cristu in tempus de pena:
bessin su lunis, ca est die de festa,
cun iscarpas segadas et anzenas;
si calchi paja etzas che nde restat
si las ponen de tapulos prenas,
tottu accontzadas male a muntoninu.
Gasi fit puru su Santu Grispinu.

B'hat Mastr'Innassi cun Coa-e-loru,
non b'hat cromo sos pes mai nuscadu
et su maridu de Ritedda Soru
est galu cun iscarpas de sordadu,
unu taccone innghe, unu in cuddoru,
Zughe Balloi tottu isvessiadu
et gasi deppet sa vida colare,
ca no' hada tempus de si nde sestare.

Tottu custu bos provo a sensu sanu,
si lettore su zustu mi lu cuas,
ti podes dimmandare Su Romanu
cantu li costan sas iscarpas suas:
po' me in zurammentu ponzo manu
chi non b'had unu soddu in tottar duas.
Bessit cun indecentzia istravagante
et gasi suni tottus su restante.

Fid'unu calzolaju et non teniat
solu un'iscarpa anzena, su mischinu,
su manzanu fit festa et giaj l'ischiat
et fit faghende su Santu Grispinu:
bessit a foras et isse jughiat
una sabatta cun d'unu bottinu
et fit tottu segau a ped'in terra.
Pro testimmonzu b'est Filippu Serra.

B'hat Roberto et Morero mastros mannos,
jughene iscapas betzas illustradas.
Bobor'Anzelu est prus de duos annos
cun iscarpas de tela comporadas.
Zuanne Sedda hat cosidu a ingannos
sas suas et cun peddes mesturadas
et, lampu!, sa Zustissia lu curgiat
unu bellu cosinzu zughe Murgia!

Tottu sos muradores cun impinnos
suni de sa matessi intentzione:
faghen palatzos de tantos disinnos
et issos suni a dommo 'e pesone.
No' est chi sien de conca malinnos,
gasi cummandat sa religione,
si commintzan sa dommo la suspenden,
sentza mancu finida si la benden.

Frades Mereos ch'ades osservadu
sentza dommo sun, fattu dae ora
sas dommos betzas s'hana intonigadu,
pro cumparrer pulidas dae fora.
Nicotera nd'hat meda fravicadu
pero sa sua est a un'anca ancora
e Antoni Maria, hadzes lischidu,
pustis fatta sa dommo s'hat bendidu.

Et sos mastros de linna, in tantas galas,
sudorana et tirana sa serra
sun fattende et jughen suppra palas
semper sa vida issoro suni in gherra,
eppuru hana jannas et iscalas
ruendeli sos cantos fin'a terra;
s'in calchi postu las han accontzadas
sun tottu a lamiera tappetzadas.

B'hat Sennore Luisi et Martzellone,
die e notte cuntinu tribbulados.
Lizzeri et fizzos cun Efes Cadone
sun triballande che disisperados
et si zirades in donzi cuzzone
sun de mesas et trastes ispozzados.
Antoni Sanna, a narrer su segrettu,
corcad'in terra pro non tenner lettu.

Ambos frades Maoddi sinzale
tenesin appertura in carestia.
Filippu Sedda hat fattu su portale
cun sa prus astrinta ecconommia.
Vrantziscu Marche et un'atteru tale,
sentza contare Zoseppe Busia,
custos han ambos sas giannas segadas
et mai las han' a bider accontzadas.

Micheleddu Sonazza su conzinu,
faghet tribballos de cada manera,
eppuru gasi poveru, mischinu,
hat sa muzzere sentza caffettera
et si l'imprestat dae canchi bighinu
medas vortas infine in sa carrela
et si nde tenet trastes rettirados,
sun tottu 'etzos et senza istaniados.

Nad'Efes Rocca, pro dispettu meu,
pro me deppo chircare su barattu
e a sa muzzere Giuseppe Paddeu
sos aneddos de arrammene l'hat fattu
e a tzertos paret chi siet modu feu
pero gasi est frimmadu su contrattu,
sos guttones l'han a benner ordinzados,
ma si si segan ch'abbarran segados.

Tottu sos piscadores nd'hat foeddu
d'istare die e notte in sa friscura,
benin carrigados a taccheddu
de pirastru et atteras birduras.
Pereddu Dore et Zuanne Zoeddu
benden sa trotta et comporan fressura:
ecco chi tottu notte hana piscadu,
ma issos non si nd'han mancu assaggiadu.

Sos mastroso de pannu in unione,
si ponen sos bestires istratzados:
semper bessin cun d'unu pantalone
braghetti mannu et tappulos segados,
sentza croppette, et unu giacchettone
cun sos ghentinos male cumbinados;
pro issos tottus, nou bestimmentu
no' nde ponen, ch'han fattu zurammentu.

Pera Pira, Turrio cun Corona,
et gasi su neppode 'e su Rettore,
mai nd'hana indossau robba vona
nen bestire de tott'unu colore:
cun d'unu pantalone sona sona,
unu cossale mannu, unu minore,
lisco chi medas si nd'hana sestadu,
ma pro issos no' nd'han mancu mesuradu.

Pro costruire sas istradas malas
b'hat Sarvadore Gasparu airadu,
et sos Cuccuis cun pompas et galas
su logu han de frontales ispozzadu.
Frades Mattos, in dommo, sas iscalas
sas ch'aviana connottu hana lassadu;
duas partes foras si sun bidas:
curtzas et tortas, et males pulidas.

Sos pastores sun semper istudiende
modos de tenner sa moneda in manu:
su casu issoro a latte sun bendende,
tottu a su lattifitziu rommanu,
et issos tottu vida mandighende
pasta cundida cun ozzu gremmanu,
non si faghen de lana unu cartzone:
lu leana de vrustannu o de cottone.

Pastores mandighende pane assuttu,
de nde bier non semmus a disidzu;
su babbu lu menethat a su 'idzu:
"mandiga pane solu et mancu muttu,
su inari bogammus dae su fruttu",
et casu no' nde tenen a manidzu.
Et si faghen de petza una pantzada
o ch'est morta de male o ch'est furada.

Massajos nd'happo tantos osservadu
chi suni appittu a cando nde lis dana,
su trigu ammericanu han comporadu,
pero s'issoro bendidu si l'hana.
Bi nd'hat chi s'est d'orzatzu alimentadu,
et bi nd'hat chi hat pattidu fintzas gana,
et su prodottu issoro ch'han collidu
pro miseras monedas l'han bendidu.

Atteros puru de massajos b'hada,
sentza truncu, nen linna, nen zizone:
unu mischinu in d'una temporada
s'hat segadu a su fogu unu timone.
Sa zente est fatta gai et cumbinada,
mancari siad'unu Salomone,
et pro cussu in tottus lu faghimmus:
su chi nos trabballammus lu bendimmus.

Custas pessones suni sas tzittadas,
zente brava, onesta et de sustantzia;
atteras, atteras b'est sentza chircadas,
ma tottus tene sa matessi usantzia
et si sun de provistas ispozzadas,
non nde credas chi siat pro ignorantzia:
da su maistru issoro, de seguru,
han imparadu s'arte 'e cussu puru.

Finidi innoghe, po' sa conclusione
d'ottavas nd'happo 'attu bintisette;
su chi fattesit sa descritzione
est Mittri Urru Lizza, su poette,
chi componet et cantat sa cantone,
et su fodde li servit de sonette.

In su ferru trabballat isse puru
et mancu crau tenet in su muru.

Mittri Urru Lidzas
(Demetrio Urru Deligia)


 

 
       

Copyright © 1998-2005 Remmittanos Informatticos
Tottu sos derittos chistidos - All rights reserved